Urząd Miiejski Pniewy
Powróć do: Dla Turysty

POMNIK BOJOWNIKÓW O WOLNOŚĆ

 

Michał Bogusławski

31.08.1911 - 6. 06. 1940



Michał Bogusławski przed II wojną światową opuścił Pniewy i zamieszkał w Gdyni. Był członkiem Stronnictwa Narodowego. Na początku okupacji, wobec masowych aresztowań Polaków w tym mieście, przeniósł się do Warszawy. 29 kwietnia 1940 r. został (wraz ze Stefanem Bogusławskim i Wojciechem Wydrą) zatrzymany przez Niemców w jednej z warszawskich restauracji. Więziony był w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen, a następnie w Mauthausen. 8 czerwca 1940 r. nadszedł do Pniew na adres ojca, Marcelego Bogusławskiego, telegram zawiadamiający o śmierci syna.

 

 

 

Franciszek Prętki

23. 11. 1902 – 2. 02. 1941



W latach 1938 -1939 Franciszek Prętki był stróżem miejskim. W połowie maja 1940 r. został aresztowany w związku ze sprawą trumienki z antyhitlerowskim hasłem, która przed wybuchem wojny została zawieszona nad skrzyżowaniem w Pniewach.  Do połowy czerwca przebywał w więzieniu we Wronkach, potem w Forcie VII w Poznaniu. Następnie wywieziono go do obozu koncentracyjnego w Mauthausen-Gusen, gdzie zmarł 2 lutego 1941 r.

 

 

 

Władysław Siemieniak

19.06.1920 - 16.01.1942



 

Przed wybuchem II wojny światowej Władysław Siemieniak był prezesem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Po wybuchu wojny schowano i zabezpieczono pamiątki polskie po „Sokole”. Ukryto je w stropie mieszczącego się przy Rynku domu szewca Sobkowskiego. O schowku wiedziała kobieta mieszkająca u Sobkowskiego i powiadomiła Niemców, że zrobił to Władysław Siemieniak. Policjant niemiecki Oskar Lange aresztował Władysława. Znęcał się nad nim w katowni przy ulicy Szkolnej, połamał mu żebra, ale Władysław nikogo nie wydał. Skatowanego przekazano go do Szpitala w Pniewach. Rodzice zabrali go jednak do domu, gdyż nie było już ratunku. Zmarł w ramionach matki 16 stycznia 1942 r.

 

Kazimierz Adamczewski

29.12.1912 – 1944

 

Urodzony 29 grudnia 1912 roku w Pniewach. Jego rodzicami byli Alojzy i Wiktoria z domu Smolarkiewicz. Ojciec walczył w powstaniu wielkopolskim. Kazimierz Adamczewski był najstarszy z rodzeństwa, miał jeszcze dwóch braci i dwie siostry. Dorastał w domu religijnym i patriotycznym. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Pniewach rozpoczął naukę zawodu. W 1932 roku postanowił zostać zawodowym żołnierzem. Służbę podjął w 1 Pułku Pancernym w Poznaniu. W sierpniu 1939 roku po raz ostatni był w Pniewach i widział rodziców oraz rodzeństwo. Podczas wojny obronnej jego pułk wchodził w skład Armii Poznań. Po kapitulacji Kazimierz Adamczewski przekroczył granicę Polski i przez Rumunię i Jugosławię dotarł do Grecji. Po krótkim pobycie w Salonikach i Atenach z portu w Pireusie na statku Warszawa udał się do Francji. Służył w stopniu plutonowego w polskiej jednostce pancernej zorganizowanej i dowodzonej przez gen. Stanisława Maczka. Po walkach w obronie Francji i rozbiciu pułku Kazimierz Adamczewski znalazł się wśród ewakuowanych do Wielkiej Brytanii. Po ukończeniu szkoły podchorążych służył w 1 Dywizji Pancernej. Jego jednostka walczyła pod Chambois i wzięła udział w słynnej bitwie pod Falaise, której rezultatem było przełamanie niemieckiej obrony w Normandii. Walki o wzgórze Mont Ormel (Maczugę) trwały wiele dni, a najcięższy kontratak 9 Dywizji Pancernej SS nastąpił rankiem 20 sierpnia 1944 roku. Wtedy właśnie zginął Kazimierz Adamczewski. Pomimo ogromnych strat Polacy utrzymali wzgórze, uniemożliwiając Niemcom ucieczkę z kotła i zmuszając do kapitulacji. Poległych na polu chwały polskich żołnierzy pochowano na cmentarzu w Falaise. Pośmiertnie Kazimierza Adamczewskiego odznaczono Krzyżem Walecznym.

 

Brunon Korpik

21.10.1919 - 13. 12. 1939

 

Urodzony 21 października 1919 roku w Podpniewkach jako najmłodszy syn Stanisławy i Walentego Korpików. Wkrótce rodzina przeniosła się do Pniew. Brunon był młodzieńcem uzdolnionym muzycznie, grał na skrzypcach, interesował się lotnictwem, marzył, aby zostać pilotem (odbył nawet w Warszawie kurs pilotażu). Niestety te marzenia przekreśliła wojna. Zginął z rąk hitlerowskich oprawców. Zabrano go nocą z domu rodziców przy ul. Hallera 3. Przewieziono do Szamotuł, gdzie po osadzeniu w areszcie i okrutnych przesłuchaniach został rozstrzelany. Zginął od uderzenia kulą w pierś wraz z innymi dziewięcioma zakładnikami (mieszkańcami powiatu) przed kościołem w Szamotułach 13 grudnia 1939 roku.

 

Franciszek Balcerek

20.09.1906 - 1943

 

Syn Józefa i Katarzyny Balcerków, urodził się 20 września 1906 roku w Osowie Nowym, chrzest święty przyjął 30 września w kolegiacie szamotulskiej. Dzieciństwo spędził w miejscu urodzenia, w gospodarstwie swoich dziadków – Anny z domu Stefaniak i Franciszka Napierały. Zmobilizowany do wojska w 1939 roku brał udział w kampanii wrześniowej. Zmarł 24 lutego 1943, jego ciało zostało skremowane w piecu obozowym.

 

 

  

Stefan Rymarkiewicz

12.08.1913 - 1940

 

Stefan Szczepan Rymarkiewicz  urodził się 12 sierpnia 1913 roku w Chełmnie. Jego rodzice: ojciec Jan –   powstaniec wielkopolski, zarządca majątku von Lehmannów w Chełmnie, matka  Anna, z domu Gołochowicz. Państwo Rymarkiewiczowie mieli sześcioro dzieci.  Stefan był czwartym z kolei. W latach 1920-1927 Szczepan uczęszczał do Szkoły Powszechnej w Chełmnie. Po jej ukończeniu  podjął naukę zawodu u mistrza ślusarskiego w Pniewach. W zawodzie  pracował do czasu powołania go do służby wojskowej w 1934 roku. Odbywał ją w Poznaniu, na Golęcinie.Po ukończeniu Szkoły Podoficerskiej służył tam do roku 1937 w VII kompanii Batalionu Łączności. Następnie został skierowany do Szkoły Policyjnej w Mostach koło Warszawy. Po jej ukończeniu, otrzymał przydział służbowy aż do Horodenki, miejscowości leżącej daleko na wschodzie Polski w województwie stanisławskim,  na pograniczu Polski, Rumunii i Związku Radzieckiego. Po wkroczeniu Armii Czerwonej na ziemie polskie, 17 września 1939 r.,został internowany.15 lutego 1940 r. ojciec dostał informację o synu – że znajduje się on w obozie w Ostaszkowie. Była to ostatnia wiadomość o nim.Brat Wiktor poszukiwał go jeszcze wielokrotnie za pośrednictwem Czerwonego Krzyża, ale zawsze dostawał odpowiedź, że policjant o takim nazwisku nie znajduje się w spisach osób uratowanych. Stefan Szczepan Rymarkiewicz wiosną 1940 roku został rozstrzelany przez NKWD . Pośmiertnie Stefan Szczepan Rymarkiewicz został awansowany na stopień aspiranta Policji Państwowej, dekretem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej  z roku 2007 .