W celu ochrony stada przed afrykańskim pomorem świń konieczne jest przestrzeganie podstawowych zasad bioasekuracji. Najważniejsza jest bioasekuracja gospodarstw, świadomość hodowców oraz uczciwe praktyki handlowe i hodowlane.
Czynnik ludzki ma decydujące znaczenie przy ograniczeniu szerzenia się ASF nie tylko u świń, ale również u dzików. Redukcja populacji dzika na obszarach występowania choroby i zgłaszanie padłych lub odstrzelonych dzików ma kluczowe znaczenie przy skutecznej eliminacji wirusa ASF ze środowiska. Określa je „dekalog” zasad obowiązujących każdego producenta świń. Jest to niezbędne minimum, które powinno funkcjonować w każdym stadzie utrzymującym trzodę chlewną.
Najważniejsze z nich to:
- Zabezpieczenie gospodarstwa, w którym utrzymywane są świnie w systemie otwartym podwójnym ogrodzeniem o co najmniej 1,5 m wysokości, na podmurówce lub z wykopanym krawężnikiem.
- Nieutrzymywanie świń w tych samych budynkach, w których są jednocześnie trzymane inne zwierzęta kopytne oraz zwierzęta domowe (osobne wejścia do chlewni oraz eliminacja bezpośrednich przejść z budynku, w którym utrzymuje się trzodę, do innych pomieszczeń).
- Ograniczenie możliwości wchodzenia na fermę. Bramy wjazdowe oraz drzwi muszą pozostać zamknięte. Wejście do gospodarstwa jest jednym z kluczowych punktów kontroli. Dla osób postronnych okres braku kontaktu ze zwierzętami powinien wynosić minimum 24 godziny. Osoby, które muszą wejść do gospodarstwa powinny:
- - umówić wizytę z wyprzedzeniem, pozostawić odzież osobistą w strefie brudnej przebieralni,
- - wziąć prysznic i przebrać się w odzież fermową,
- - pozostawić samochód w ściśle określonym miejscu przed budynkami fermy,
- - unikać, jeśli to możliwe, bezpośredniego kontaktu ze zwierzętami.
- Wdrożenie programu monitorowania i zwalczania gryzoni, posiadanie dokumentacji przestrzegania tego programu. Należy zapewnić nie tylko usunięcie gryzoni z pomieszczeń inwentarskich, ale także zabezpieczyć tak zwaną szczuroszczelność. Chodzi o takie wykończenie i przystosowanie budynków, które uniemożliwi gryzoniom wejście do wnętrza chlewni, wędrówkę po pomieszczeniach, wyszukiwanie wody i pokarmu.
- Przeprowadzanie okresowych zabiegów dezynsekcji (od kwietnia do listopada każdego roku) i posiadanie dokumentacji wykonywania tych zabiegów.
- Prowadzenie rejestru środków transportu do przewozu świń, które wjeżdżają na teren gospodarstwa oraz rejestru wejść osób do pomieszczeń, w których utrzymywane są świnie. Na fermach, gdzie w ciągu roku wykorzystuje się więcej niż dwa samochody przeznaczone do transportu zwierząt ryzyko pojawienia się choroby jest znacznie wyższe w porównaniu do gospodarstw, do których wjeżdża mniej pojazdów.
- Zabezpieczenie budynku, w którym utrzymywane są świnie przed dostępem zwierząt domowych (psów, kotów).
- Utrzymywanie świń w zamkniętych pomieszczeniach, z wyjątkiem świń utrzymywanych w systemie otwartym.
- Zapewnienie, aby:
- osoby mające kontakt ze świniami w gospodarstwie nie utrzymywały własnych świń poza tym gospodarstwem oraz nie zajmowały się dodatkowo obsługą trzody chlewnej w innych stadach,
- - do budynków, w których są utrzymywane świnie, nie wchodziły osoby postronne,
- - osoby przebywające w budynkach inwentarskich używały odzieży ochronnej oraz obuwia ochronnego.
- Posiadanie w gospodarstwie, w którym są utrzymywane świnie pisemnego planu bioasekuracji obejmującego:
- Zakaz używania w pomieszczeniach dla świń słomy pochodzącej z obszaru objętego ograniczeniami i obszaru zagrożenia, chyba że zostanie ona poddana odpowiedniej obróbce lub składowaniu przez określony okres czasu (zakaz skarmiania świń zielonkami i ziarnem, zbożami pochodzącymi z obszaru objętego ograniczeniami oraz obszaru zagrożenia).
W skrócie, jak zabezpieczać się przed ASF?
- 1. Nie kupuj świń niewiadomego pochodzenia,
- 2. Zabezpiecz świnie przed kontaktem z dzikami,
- 3. Nie karm trzody chlewnej odpadami kuchennymi,
- 4. Zabezpieczaj pasze przed dostępem zwierząt wolno żyjących,
- 5. Wyłóż maty nasączone środkiem dezynfekcyjnym przed wjazdem i wyjazdem z gospodarstwa, a także przed wejściem do pomieszczeń, w których trzymane są świnie,
- 6. Nie pozwól, by wchodziły osoby postronne,
- 7. Zakładaj oddzielny strój i pozostawiaj go w chlewni,
- 8. Pamiętaj o utrzymaniu czystości i dezynfekcji,
- 9. Rejestruj świnie w bazie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i zgłaszaj przemieszczenia do 7 dni od zdarzenia,
- 10. Obserwuj stan zdrowia świń.
